O Instytucie

W kwietniu 2019 roku władze Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza przygotowały listę dokumentów konieczną do utworzenia Polskiego Instytutu Archeologicznego w Atenach i drogą dyplomatyczna przekazały ją do Ministerstwa Kultury i Sportu Republiki Greckiej.
29 maja 2019 roku Centralna Rada Archeologiczna Ministerstwa Kultury i Sportu Republiki Greckiej wyraziła merytoryczną zgodę na istnienie Polskiego Instytutu Archeologicznego w Atenach (PIAA). W ślad za tym Minister Kultury i Sportu Republiki Greckiej pismem z dnia 28 czerwca 2019 roku oficjalnie uznała PIAA jako instytucję kategorii „zagraniczna szkoła archeologiczna w Grecji”.
PIAA jest jednostką (centrum uniwersyteckim) Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a jego zadaniem jest przede wszystkim reprezentowanie przed władzami greckimi wszystkich naukowców polskich, którzy zamierzają prowadzić swoje badania w tym kraju. W taki oto sposób UAM stał się koordynatorem polskich badań w Grecji. Jest to szczególnie istotne dla archeologów, ponieważ zgodnie z greckim prawem samodzielne wykopaliska lub inne badania terenowe może prowadzić tam obcokrajowiec, którego kraj otworzył w Atenach własną „szkołę archeologiczną”. Niemniej jednak także dla innych naukowców (jak: historycy, historycy sztuki, bizantyniści, filolodzy klasyczni i in.) istnienie takiej jednostki otwiera nowe perspektywy rozwoju własnych badań.
W celu lepszej koordynacji działań wszystkich polskich instytucji naukowych zainteresowanych badaniami w Grecji UAM podpisał 26 września 2018 roku Porozumienie z następującymi podmiotami: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Rzeszowski i Uniwersytet Warszawski. Porozumienie reguluje prawa i obowiązki Partnera prowadzącego, jakim jest UAM i pozostałych Partnerów Porozumienia odnośnie zarządzania, finansowania i użytkowania PIAA dla dobra nauki polskiej.
PIAA ma być swoistą „ambasadą” nauki i kultury polskiej w Grecji. Jego struktura organizacyjna odzwierciedla wielość podmiotów oraz cele merytoryczne. Organami Instytutu są: dyrektor (wspomagany przez wicedyrektora oraz sekretarza naukowego w Atenach i sekretarza naukowego krajowego w Poznaniu), Rada Partnerów i Rada Naukowa.
Rada Partnerów składa się z przedstawicieli wszystkich sygnatariuszy Porozumienia z 26 września 2018 roku, a jej głównym zadaniem jest wspomaganie dyrekcji w zarządzaniu PIAA.
Rada Naukowa zajmuje się oceną merytoryczną projektów badawczych, które zamierzają realizować w Grecji polscy naukowcy oraz pełni funkcję rady wydawniczej publikacji przygotowywanych przez Instytut.
Fakt utworzenia PIAA jest przełomem w naukowo-kulturalnych relacjach polsko-greckich. Otwiera nowe horyzonty badawcze dla polskich naukowców zainteresowanych obszarem Grecji – kluczowym centrum dla rozwoju naszej cywilizacji.